Ваўкавыск - адзін з самых старажытных гарадоў Беларусі, які ўваходзіць у пяцёрку найстарэйшых, пасля Полацка, Віцебска, Турава, Заслаўя. У 2020 годзе нашаму гораду споўнілася 1015 гадоў.
У адміністрацыйным дачыненні раён дзеліцца на горад Ваўкавыск, 2 гарадскіх пасёлка - Краснасельскі і Рось, 13 аграгарадкоў і 174 вёскі. Усяго ў раёне 190 населеных пунктаў. Тэрыторыя Ваўкавыскага раёна складае 1193 кв. км.
Колькасць насельніцтва складае 67,1 тысяч чалавек. З іх 42,7 тысячы пражываюць у горадзе Ваўкавыску, у гарадскім пасёлку Краснасельскі - 6,1 тысяч чалавек, 4,5 тысячы ў гарадскім пасёлку Рось, у сельскай мясцовасці - 13,8 тысяч чалавек.
Нацыянальны склад па дадзеных перапісу 2019 году прадстаўлены наступным чынам: беларусы - 67,5 %; палякі - 23,2 %, рускія - 7,1 %, украінцы - 1,1 %, а таксама літоўцы, габрэі, татары і іншыя нацыянальнасці.
Усяго ў раёне пражываюць прадстаўнікі 50 нацыянальнасцяў і народнасцяў.
ВЫТВОРЧЫ ПАТЭНЦЫЯЛ ВАЎКАВЫСКАГА РАЁНА
Аснову шматгаліновай эканомікі Ваўкавыскага раёна складае аграпрамысловы комплекс, у якім працуе амаль трэць занятага насельніцтва.
У прамысловай вытворчасці раёна працуюць 5 акцыянерных таварыстваў, 3 дзяржаўных прадпрыемства, 387 мікра- і малых і 12 сярэдніх арганізацый. Прамысловасць прадстаўлена прадпрыемствамі машынабудавання і металаапрацоўкі, вытворчасці будаўнічых матэрыялаў, перапрацоўкі сельгаспрадукцыі.
Далёка за межамі нашай краіны добра вядомая прадукцыя такіх прадпрыемстваў як:
ААТ «Краснасельскбудматэрыялы» - найбуйнейшага вытворцы будаўнічых матэрыялаў у Рэспубліцы Беларусь, які вырабляе цэмент, вапну, сухія будаўнічыя сумесі, блокі з ячэістага бетону.
Прадукцыя Ваўкавыскага ААТ «Беллакт» адзначана прэстыжнымі ўзнагародамі многіх выстаў і конкурсаў і шырока прадстаўлена на рынках Расійскай Федэрацыі, краін СНД, Грузіі, Пакістане, Венесуэле, В'етнаме, ААЭ.
ААТ «Ваўкавыскі мясакамбінат» з'яўляецца сучасным і мадэрнізаваным прадпрыемствам, на якім працуе больш за 1,5 тысяч чалавек. У агульнай суме на прадпрыемстве вырабляецца каля 300 найменняў мясной прадукцыі.
На гэтыя тры арганізацыі прыходзіцца 95% усяго нашага экспарту тавараў.
На тэрыторыі раёна пачалі працаваць і новыя вытворчасці. Напрыклад: ЗТАА «БелОБСТ». На заводзе, уведзеная ў эксплуатацыі ў чэрвені 2015 года, рэалізуецца інвестыцыйны праект па стварэнню імпартазамяшчальнай вытворчасці фруктова-ягадныя напаўняльнікі для малочных прадуктаў і кандытарская прамысловасць.
У 2016 годе з удзелам турэцкіх інвестыцый, кампанія ТАА «ФСМстыл», рэалізавалі першы этап інвестыцыйнага праекта па арганізацыі вытворчасці крапежных элементаў і камплектуючыя для панэльных радыятараў. Раней падобныя дэталі завозіліся з-за мяжы. Агульны аб'ём інвестыцый складае 2,5 мільёна $.
У сферы транспарту перавозку пасажыраў ажыццяўляе філіял «Аўтобусны парк № 4 г. Ваўкавыск “ААТ" Гроднааблаўтатранс ". Перавозка грузаў займаюцца ААТ «Волковыскспецаўтотранс» і іншая больш дробныя арганізацыі прыватнай формы ўласнасці.
Ваўкавыск з'яўляецца адным з найбуйнейшых у краіне чыгуначных вузлоў. У яго склад уваходзяць лакаматыўнае і вагоннае дэпо, станцыя «Ваўкавыск», дыстанцыя пуці.
Будаўнічую галіну Ваўкавыскага раёна прадстаўляюць 10 арганізацый рознага профілю, якія ажыццяўляюць шырокі спектр будаўнічых і іншых паслуг.
У студзені-снежні 2016 года ўведзена ў эксплуатацыю 13710 квадратных метраў індывідуальнага жылля.
Сфера гандлю. На тэрыторыі раёна працуе больш за 400 крам рознай формы ўласнасці і каля 80 аб'ектаў грамадскага харчавання. Таксама зарэгістравана больш за 400 суб'ектаў гаспадарання, якія аказваюць бытавыя паслугі насельніцтву.
У сферы малога і сярэдняга бізнесу нашага раёна працуе больш за 380 мікра - і малых арганізацый, 12 сярэдніх. Зарэгістравана 1559 індывідуальных прадпрымальніка.
Спектр аказваемых паслуг разнастайны - гэта транспартная дзейнасць і сэрвіснае абслугоўванне аўтатранспарту, аптовая і рознічны гандаль, цырульні паслугі, дзейнасць у галіне бухгалтарскага абслугоўвання, рамонт і пашыў адзення і абутку і іншыя паслугі.
САЦЫЯЛЬНАЯ СФЕРА
Сацыяльная сфера з'яўляецца адным з прыярытэтных напрамкаў у рабоце кіраўніцтва раёна.
Адукацыя. У раёне функцыянуе 49 устаноў адукацыі, з іх: 21 установа агульнай сярэдняй адукацыі, 5 - дадатковай, 19 - дашкольнай, 3 установы спецыяльнай адукацыі, аздараўленчы лагер "Рось".
Ахоп дзяцей дашкольнай адукацыяй у раёне штогод складае 100%. Падвоз ва ўстановыадукацыi i назад арганізавана для ўсіх навучэнцаў і выхаванцаў раёна. У галіне выконваюцца ўсе сацыяльныя стандарты.
Падрыхтоўкай спецыялістаў сярэдняга звяна ў раёне займаюцца тры сярэдніх спецыяльных навучальных ўстановы: установа адукацыі «Ваўкавыскі дзяржаўны аграрны каледж», Ваўкавыскі каледж УА "Гродзенскі дзяржаўны універсітэт імя Янкі Купалы».
Асноўная задача адукацыйных устаноў з'яўляецца неабходнасць прадастаўлення якаснай адукацыі. Аддзел адукацыі, спорту і турызму райвыканкама праводзіць мэтанакіраваную працу ў гэтым кірунку.
Важны момант дэмаграфічнай палітыкі раёна з'яўляецца ахова здароўя і паляпшэння сістэмы аховы здароўя.
Медыцынскае абслугоўванне насельніцтва ў Ваўкавыскім раёне ажыццяўляецца ўстановай аховы здароўя «Ваўкавыская цэнтральная раённая бальніца» з 15 спецыялізаванымі аддзяленнямі, у тым ліку 7 міжраённымі. На тэрыторыі раёна функцыянуюць 6 паліклінік, 6 бальніц (з іх 2 бальніцы сястрынскага догляду), 5 сельскіх урачэбных амбулаторый і 16 ФАПаў.
Працягваецца ўмацаванне матэрыяльна-тэхнічная база: адрамантаваная раённая, гарадская і стаматалагічная паліклінікі. Праведзены рамонт будынка дзіцячай паліклінікі ў гарадскім пасёлку Краснасельскі.
Акрамя раённай бальніцы аздараўленчыя медыцынскія паслугі ў раёне аказваюць санаторыі «Пралеска» і «Энергетык».
Культура. Важным элементам грамадскага жыцця раёна застаецца культура. Ствараюцца ўмовы для творчай самарэалізацыі насельніцтва, забеспячэння патрыятычнага выхавання дзяцей, папулярызацыі народнай творчасці, захавання і развіцця народных промыслаў і рамёстваў, нацыянальных культур.
У раёне функцыянуе 8 устаноў культуры.
З мэтай арганізацыі больш якаснага і разнастайнага вольнага часу моладзі на базе былога Дома культуры чыгуначнікаў, у канцы снежня 2016 года адкрыта новая ўстанова - ДУК "Ваўкавыскі моладзевы Цэнтр».
Заўсёды адкрыта для чытачоў раённая бібліятэка, у склад якой уваходзіць больш за 18 філіялаў. Дарэчы, раённая дзіцячая бібліятэка - адна з лепшых у рэспубліцы. Жыхарам аддаленых вёсак прадастаўляецца незвычайная паслуга, такая як бибилиотека на колах або бібліёбус.
Правядзеннем культурна-масавых мерапрыемстваў у горадзе займаецца гарадскі Дом культуры. Гарадскія пасёлкі - Краснасельскі і Рось, а таксама сельскія населеныя пункты абслугоўвае раённы Цэнтр культуры і народнай творчасці, у склад якога ўваходзіць 20 клубаў.
17 калектываў раёна маюць званне «народны», 10 калектываў - званне «ўзорны». Тэатр драмы «Славуціч» гарадскога Дома культуры носіць званне «заслужаны аматарскі калектыў».
Штогод у раёне праводзіцца больш за 5 000 мерапрыемстваў рознай накіраванасці. Сярод традыцыйных варта назваць фестываль кавер-бэндаў і «Сяброўскі фэст», раённы конкурс «Супер бабуля» і моладзевы праект «Ляцім высока».
Адной з візітных картак горада з'яўляецца Ваўкавыскі ваенна-гістарычны музей імя П.І.Баграціёна. У музеі размешчаны тры экспазіцыі, прысвечаныя гісторыі старажытнага Ваўкавыска, Ващкавыска ў ХХ стагоддзі і гісторыі вайны 1812 года - дадзеная экспазіцыя, мабыць, самая багатая ў нашай краіне.
У раёне 37 аб'ектаў гісторыка-культурнай спадчыны, з іх 14 аб'ектаў археалогіі. Унікальны археалагічны помнік, адзіны ва Усходняй Еўропе, - шахты па здабычы крэменю і размешчаныя побач стаянка і майстэрні эпохі неаліта каля гарадскога пасёлка Краснасельскі.
14 архітэктурных пабудоў, з'яўляюцца аб'ектамі гісторыка-культурнай спадчыны Рэспублікі Беларусь 2 і 3 катэгорыі. Найбольшы турыстычны патэнцыял валодае сядзібамі ў Красках і Падароску. Абодва яны выкупленыя грамадзянамі Расійскай Федэрацыі. Новыя гаспадары сядзіб плануюць зладзіць тут музей рэтра-аўтамабіляў і музей беларускай шляхты.
У ваколіцах Ваўкавыска маюцца гістарычна значныя і цікавыя культавыя будынкі. Самы старажытны касцёл знаходзіцца ў вёсцы Гнезна - яго пабудавалі яшчэ ў 1520-х гадах. У Ваўкавыскім раёне знаходзіцца таксама адзін з самых высокіх касцёлаў Беларусі. Ён быў пабудаваны сто гадоў таму ў вёсцы Шылавічы.
У раёне распрацавана 23 турыстычных маршруты рознай накіраванасці. Да паслуг турыстаў - 4 гасцініцы на 170 месцаў, а таксама 13 аграсядзіб.
Ваўкавыскі раён мае багатую гістарычную, культурную і архітэктурную спадчыну, якое сёння з'яўляецца нераскрытым патэнцыялам для развіцця турызму.
Прыязджайце да нас, любуйцеся, адпачывайце, наведвайце нашы гістарычныя месцы, аб'екты сацыяльна-культурнай сферы.